poniedziałek, 12 maja 2014

Kalendarium - dekada druga (1807-1816)

Dzisiaj ciąg dalszy kalendarium. Zapraszam.

Na wstępie - przypomnienie lat 1797-1806.

A teraz już aktualności:

25 marca 1807 - w Wielkiej Brytanii zniesiono niewolnictwo.
22 grudnia 1807 - w USA uchwalono ustawę o embargu na handel zagraniczny.
1 stycznia 1808 - zakazano importu niewolników do Stanów zjednoczonych.
6 kwietnia 1808John Jacob Astor założył American Fur Company - firmę zajmującą się pozyskiwaniem i handlem futrami dzikich zwierząt odławianych przez Indian i białych.
8 kwietnia 1808 - papież Pius VII utworzył diecezje: Bardstown, Boston, Filadelfia i Nowy Jork.
3 czerwca 1808 - urodził się Jefferson Davis - późniejszy prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki.
29 grudnia 1808 - urodził się Andrew Johnson - siedemnasty prezydent USA.
19 stycznia 1809 - w Bostonie urodził się Edgar Alan Poe (amerykański poeta, nowelista).
11 lutego 1809 - Robert Fulton opatentował statek parowy.
12 lutego 1809 - urodził się Abraham Lincoln - szesnasty prezydent USA (tego samego dnia urodził się także Karol Darwin).
4 marca 1809 - James Madison został czwartym prezydentem USA.
5 maja 1809Mary Kies jako pierwsza kobieta w USA otrzymała patent na wynalazek (technikę tkania słomy z jedwabiem i przędzą).
27 października 1810 - USA zaanektowało Zachodnią Florydę.
8 stycznia 1811 - w regionie German Coast w Luizjanie wybuchło największe w historii USA powstanie niewolników pod wodzą Charlesa Deslondesa.
21 maja 1811 - w USA został opatentowany karabin Halla (jednostrzałowy karabin odtylcowy, od 1819 na wyposażeniu armii Stanów Zjednoczonych Ameryki).
26 października 1811 - w Pittstown (NY) urodził się Isaac Merritt Singer - wynalazca współczesnej maszyny do szycia.
16 grudnia 1811 - w dolinie Missisipi, w okolicy miasta New Madrid, doszło na najpotężniejszego trzęsienia ziemi w historii USA, o sile ok. 8 stopni w skali Richtera. Zniszczeniu uległo 5 miasteczek, a rzeka Missisipi na krótki czas odwróciła swój bieg.
26 grudnia 1811 - 72 osoby zginęły w pożarze teatru w Richmond. Wśród ofiar był p.o. gubernatora Wirginii George W. Smith.
2 lutego 1812 - Rosja zakłada faktorię handlową w Fort Ross w Kaliforni.
30 kwietnia 1812 - Luizjana jako 18 stan dołączyła do Unii.
18 Czerwca 1812 - Ameryka wypowiada wojnę Wielkiej Brytanii (wojna brytyjsko-amerykańska), która potrwa do 1814, ale działania wojenne przeciągną się do 1815. Głównie na pograniczu USA i Kanady. Brytyjczycy na fregacie wojennej Leopard ostrzelali amerykański statek Chesapeake, wiozący materiały i żywność do Francji.
13 października 1812 - bitwa pod Queenston Heights (wojna brytyjsko-amerykańska). Zginął dowódca Brytyjczyków Isaac Brock.
25 października 1812 - na południe od Azorów amerykański okręt wojenny USS United States zmusił do poddania brytyjską jednostkę HMS Macedionan, na pokładzie której zginęło wskutek ostrzału 104 marynarzy (wojna brytyjsko-amerykańska).
8 grudnia 1812 - 40 osób zginęło w trzęsieniu ziemi z epicentrum w rejonie miasta Wrightwood w Kalifornii.
29 grudnia 1812 - fregata amerykańska USS Constitution zatopiła na południowym Atlantyku płynącą do Indii brytyjską fregatę HMS Java (wojna brytyjsko-amerykańska).
29 marca 1813 - przyszły prezydent USA John Tyler ożenił się z Letitią Christian.
27 kwietnia 1813 - zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Yorkiem (obecnie Toronto) (wojna brytyjsko-amerykańska). Amerykanie utrzymali miasto o małym znaczeniu strategicznym jedynie przez 5 dni, plądrując i paląc je.
10 września 1813bitwa o jezioro Erie (wojna brytyjsko-amerykańska). Amerykanie przejęli kontrolę nad jeziorem.
5 października 1813bitwa pod Moraviantown (wojna brytyjsko-amerykańska). Podczas tej bitwy zginął Tecumseh (ur. 1768), wódz indiański z plemienia Szaunisów.
25 października 1813armia brytyjska zwyciężyła w bitwie pod Châteauguay (wojna brytyjsko-amerykańska).
11 listopada 1813bitwa pod farmą Cryslera (wojna brytyjsko-amerykańska). Zwycięstwo Brytyjczyków, Amerykanie zrezygnowali ze szturmowania Quebec.
29-30 grudnia 1813 - brytyjscy żołnierze spalili Buffalo (wojna brytyjsko-amerykańska).
27 marca 1814 - armia amerykańska pokonała Krików w bitwie nad Horseshoe Bend (wojny z Indianami).
5 maja 1814 - brytyjski desant spalił amerykański Fort Ontario (wojna brytyjsko-amerykańska).
3 lipca 1814 - Amerykanie starli się z Brytyjczykami pod Fort Erie (wojna brytyjsko-amerykańska). Brytyjczycy poddali twierdzę.
5 lipca 1814bitwa nad rzeką Chippawa (wojna brytyjsko-amerykańska). Zwycięstwo Amerykanów, bez większego znaczenia strategicznego.
19 lipca 1814 - urodził się Samuel Colt - wynalazca i konstruktor rewolweru.
25 lipca 1814 - bitwa o Lundy’s Lane (wojna brytyjsko-amerykańska). Nierozstrzygnięta, choć obie strony ogłosiły zwycięstwo. Olbrzymie straty (niemal 50%) po obu stronach. Koniec prób przejęcia Kanady przez Amerykanów.
9 sierpnia 1814 - podpisano traktat pokojowy w Fort Jackson, kończący wojnę USA z Krikami (wojny z Indianami).
24 sierpnia 1814 - wojska brytyjskie odniosły zwycięstwo w bitwie pod Bladensburgiem, co pozwoliło im na zdobycie Waszyngtonu i spalenie Białego Domu, Kapitolu i innych budynków rządowych w mieście (wojna brytyjsko-amerykańska).
11 września 1814 - zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Plattsburghiem (wojna brytyjsko-amerykańska).
13 września 1814zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Baltimore (wojna brytyjsko-amerykańska). Następnego dnia, wczesnym rankiem, obserwując bitwę z brytyjskiego okrętu, Francis Scott Key zobaczył ogromny sztandar amerykański. Nikt nie spodziewał się, że przetrwa angielski ostrzał. Widok tak go wzruszył, że napisał wiersz, który jest dzisiaj hymnem Stanów Zjednoczonych.
24 grudnia 1814 - podpisano pokój gandawski kończący wojnę brytyjsko-amerykańską.
8 stycznie 1815 - Amerykanie odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Nowym Orleanem (wojna brytyjsko-amerykańska). Bitwa rozegrała się już po ogłoszeniu traktatu pokojowego, ale problemy z przesyłaniem informacji sprawiły, że wojska nie wiedziały o zakończeniu wojny.
24 lutego 1815 - w Nowym Jorku zmarł Robert Fulton - wynalazca statku parowego.
6 maja 1816 - w Nowym Jorku założono Amerykańskie Towarzystwo Biblijne.
11 grudnia 1816Indiana jako 19 stan dołączyła do Unii.

Dodatkowo:
1809 - odkrycie parafiny
1810 - wynalezienie konserwy, metalowej puszki
1811 - pierwsza szybkobieżna parowa maszyna drukarska (Anglia)
1811 - pierwsza maszyna do automatycznej produkcji gwoździ (Anglia)
1814 - pierwszy wojenny statek parowy (R. Fulton woduje Demologosa z 20 działami na pokładzie)
1816 - wynalezienie stetoskopu
1816 - wynalezienie górniczej lampy bezpieczeństwa
1816 - wynalezienie gaśnicy
1816 - wynalezienie metronomu
1816 - tak zwany "Rok bez Lata" - spowodowana wybuchem wulkanu w Indonezji anomalia klimatyczna, która drastycznie obniżyła temperatury letnie na terenie (między innymi) północnych Stanów i kanady. Występowały burze śnieżne, rzeki zamarzały, ziemia była przemrożona. Olbrzymie straty dla rolnictwa spowodowały drastyczny wzrost cen (cena owsa wzrosła 8 razy, co sprawiło, że transport, opierający się głównie na koniach, stanął). 

poniedziałek, 5 maja 2014

Kalendarium - dekada pierwsza (1797-1806)

Podczas graniu w RPG opartym, choćby częściowo na faktach historycznych, zawsze brakowało mi kalendarium - skrótowej wersji kolejności wydarzeń wraz z datami. Nie trzeba się do nich stosować, ale z pewnością warto znać, by mieć jakikolwiek pogląd na sytuację i umiejscowić ogólne fakty. Jako, że podręczniki zawierają przeważnie odrobinę historii, ale nie są nigdy kompletne, postanowiłem uzupełnić wiedzę o dzikim zachodzie i stworzyć kalendarium, którego będzie można używać podczas gry. Dzisiaj część pierwsza wspomnianego kalendarium.

Zacząć postanowiłem od roku 1797-go, przyjmując go za początek interesującego mnie okresu.

  • 4 marca 1797 - John Adams zastępuje George'a Washingtona na stanowisku Prezydenta USA
  • 7 kwietnia 1798 - utworzono Terytorium Mississippi
  • 14 lipca 1798 - pisanie, publikowanie lub rozgłaszanie fałszywych lub wrogich wobec rządu Stanów Zjednoczonych informacji zostało uznane za przestępstwo federalne.
  • 14 grudnia 1799 - zmarł George Washington - pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych
  • Kwiecień 1800 - utworzono Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych
  • 15 czerwca 1800 - siedziba Rządu Stanów Zjednoczonych została przeniesiona do Waszyngtonu
  • 1 listopada 1800 - prezydent John Adams jako pierwszy prezydent USA zamieszkał w Białym Domu
  • 17 listopada 1800 - pierwsze obrady Kongresu w Waszyngtonie
  • 17 lutego 1801 - Thomas Jefferson został wybrany na trzeciego prezydenta USA. W głosowaniu Kolegium Elektorów uzyskał on taką samą ilość głosów jak Aaron Burr i wyboru po raz pierwszy dokonała Izba Reprezentantów
  • 4 marca 1801 - zaprzysiężenie Thomasa Jeffersona na prezydenta USA
  • 16 marca 1802 - utworzenie Akademii Wojskowej w West Point
  • 3 maja 1802 - Waszyngton uzyskał prawa miejskie
  • 4 lipca 1802 - oficjalne otwarcie Akademii Wojskowej w West Point
  • 14 lutego 1803 - główny sędzia John Marshall ogłosił, iż jakakolwiek uchwała Kongresu Stanów Zjednoczonych, która byłaby sprzeczna z konstytucją, nie ma mocy prawnej
  • 1 marca 1803 - Ohio jako 17 stan dołączyło do Unii
  • 30 kwietnia 1803 - Francja sprzedała Luizjanę Stanom Zjednoczonym za 15 mln dolarów
  • 20 października 1803Senat Stanów Zjednoczonych ratyfikował traktat dotyczący zakupu Luizjany od Francji; 24 senatorów głosowało za, siedmiu - przeciw, a zakupione wówczas ziemie niemal podwoiły powierzchnię ówczesnych Stanów Zjednoczonych
  • 9 grudnia 1803Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił 12. poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych zmieniającą sposób wyboru prezydenta i wiceprezydenta
  • 20 grudnia 1803Kongres Stanów Zjednoczonych ratyfikował zakup Luizjany
  • 10 marca 1804 - w Saint Louis odbyła się uroczystość przekazania przez Francję Luizjany Stanom Zjednoczonym
  • 17 marca 1804 - urodził się James Bridger, traper, handlarz futer, zwiadowca, jeden ze słynnych ludzi Dzikiego Zachodu
  • 14 maja 1804 - rozpoczęła się ekspedycja Lewisa i Clarka, pierwsza która dotarła drogą lądową do wybrzeży Pacyfiku
  • 15 czerwca 1804 - weszła w życie 12. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, precyzująca zasady wyboru prezydenta przez Kolegium Elektorów
  • 12 lipca 1804 - zmarł Alexander Hamilton, dyrektor Banku Nowego Jorku, sygnatariusz konstytucji z 1787 roku, sekretarz skarbu w rządzie George'a Washingtona. Zmarł w dzień po pojedynku z Aaronem Burrem - wiceprezydentem USA
  • 23 listopada 1804 - urodził się Franklin Pierce, czternasty prezydent USA
  • 11 stycznia 1805 - utworzono Terytorium Michigan
  • 3 marca 1805 - utworzono Terytorium Luizjany
  • 7 kwietnia 1805 - licząca 33 osoby ekspedycja Lewisa i Clarka opuściła po spędzonej tam zimie wioskę indiańskiego plemienia Mandanów i odpłynęła po rzece Missouri w kierunku wybrzeża Pacyfiku
  • 15 listopada 1805Meriwether Lewis i William Clark przechodzą Amerykę Północną. w poprzek i docierają do wybrzeży Pacyfiku, kończąc pierwszą przeprawę osadników drogą lądową przez cały teren dzisiejszych Stanów Zjednoczonych
  • 23 grudnia 1805 - urodził się Joseph Smith, założyciel i przywódca "Świętych w Dniach Ostatnich" - kościoła mormońskiego
  • 23 września 1806 - powrotem do Saint Louis zakończyła się ekspedycja Meriwethera Lewisa i Williama Clarka

Dodatkowo:
1798 - wynaleziono litografię (technikę druku płaskiego)
1802 - pierwszy parowiec z kołem łopatkowym
1804 - zastosowano pierwszą lokomotywę parową
1804 - wynaleziono bębenkową maszynę do szycia oraz mechaniczny warsztat do tkania wzorzystego
1805 - wynaleziono zapałkę
1805 - pierwszy raz wydzielono i zastosowano morfinę jako środek znieczulający

Gdyby ktoś chciał coś dodać - zachęcam do pisania w komentarzach.